Koepelkerk

Kasteelbewoners
Het kasteel heeft dus een grote rol gespeeld bij het realiseren en besturen van de Koepelkerk en aanstelling en woningen voor de predikanten. Binnen en buiten de koepelkerk zijn hiervan diverse historische elementen te vinden. De vierkanten gevelsteen boven de hoofdingang bevat zogenaamde alliantiewapens, waarbij de beide familiewapens van Johan van Reede en zijn echtgenote van Eede staan.

Plafond beschildering
In de kerk zijn meerdere wapens te vinden. De koepel is beschilderd met de wapens van de instanties die geld schonken voor de bouw van de kerk. De koepel is in 1818 vernieuwd en opgeschilderd op last van J.G.G. Taets van Amerongen, Heer van Renswoude, Jacobus de Liefde en Hendrik Lagerweij, kerkmeesters indertijd.

Volgorde 1. Is onderaan, andere tegen de klok in!
1. Duitse Orde, 2. Sinte Marie, 3.Sint Pieter, 4. Sint Maarten, 5. Oud-Bisdom Utrecht, 6. Provincie Utrecht, 7. Sint Servaes, 8. Sint Jan.

Wapenborden
Ook de wapenborden die boven de lijst van de pilaren hangen hebben te maken met sponsoren. Tussen deze wapenborden zitten vorstelijke wapenborden van nazaten van Willem van Oranje.

Wapenborden
Naast het vorstelijk wapenbord van Amalia van Solms, hangen in de koepelkerk ook wapenborden van Frederik V van de Paltz, gehuwd met Elisabeth van Engeland, Wapen van Maria Stuart gehuwd met Prins Willem II, Wapen van Frederik Willem, keurvorst van Brandenburg, gehuwd met Louise Henriëtte van Oranje Nassau , Alliantie wapen van Johan Wolfert van Brederode en Louise Christine van Solms, Alliantiewapen Johan Albrecht II van Solms en Anna Elisabeth van Daun-Falkenstein, Wapen van Enno Ludwig Cirksena, graaf van Oost Friesland, Wapen van Willem Frederik van Nassau-Dietz.

Wapenrouwboren
Aan de muren hangen wapenrouwborden. Deze zijn te vergelijken met grafstenen op een kerkhof en zijn ter herinnering aan een overledene. De rouwborden zijn van de overleden adellijke kasteelbewoners die begraven zijn in deze kerk. Hierop staat o.a. de overlijdensdatum en de familiewapens waar de persoon van afstamt. 

Kerklaantje
De kasteelbewoners wandelden door  het kasteelpark over het kerklaantje naar de kerk. Het laantje bestaat uit 3 paden, het middelste pad was voor de kasteelbewoners en het volk liep rechts en links van het middenpad. De tegenstelling tussen “arm” en “rijk” was groot. Zo moesten de armen staan achter de pilaren op de ’s winters koude grafzerken, terwijl de rijken zitplaatsen hadden en verwarmde stoven konden huren of meebrengen. De Kasteelbewoners namen plaats op de burgemeesters bank (rechts op de foto), de kasteelheer was namelijk tegelijk ook burgemeester, vandaar de naam burgemeesters bank.  

Als vroeger op zondag de kasteelbewoners gingen wandelen in het dorp, werden de arbeiders wonende in de Nieuwebuurt geacht om vooraan de weg te gaan staan en te buigen als zij langsliepen. De pet van de mannen werd respectvol afgedaan, want een man hoorde geen pet op te hebben in een ontmoeting met een hooggeacht persoon. Ook in de kerk mag een man geen hoofdeksel dragen, terwijl vroeger de vrouwen verplicht werden om wel een hoofdeksel te dragen.

Koepelkerk bezoeken
De koepelkerk is te bezoeken tijdens de kerkdiensten van de Nederlands Hervormde Kerk. De koepelkerk is opengesteld voor bezoekers in juli en augustus op dinsdagmiddag. Klik hier voor meer informatie over de koepelkerk. 

Bron:
Renswoude. Geschiedenis en architectuur (1998), blz. 137-149
www.hervormdrenswoude.nl
https://www.hervormdrenswoude.nl/gemeente-gebouwen/